Niże baryczne, czym są i jak powstają?

Niże baryczne, czym są i jak powstają?

Każdy z nas przynajmniej raz spotkał się z określeniem „niż” albo „cyklon” czy to na różnych portalach internetowych czy w telewizji. W poniższym artykule postaram się Państwu przybliżyć poruszone w tytule zagadnienia; czym jest niż, jego typy, oraz jak powstaje.

Niż baryczny, cyklon. Charakterystyka

Niż baryczny jest układem o typie frontalnym, tzn. główny nacisk jest położony na to że sam niż jest zjawiskiem pogodowym a nie wyłącznie samym obszarem obniżonego ciśnienia atmosferycznego. W momencie przechodzenia centrum takiego ośrodka możemy zaobserwować takie zmiany jak:

• spadek ciśnienia
• w zależności od ulokowania sektorów mas powietrza (ciepłego i zimnego), spadek lub wzrost temperatury
• wzrost zachmurzenia

W układzie niżowym wiatry wieją cyklonalnie, czyli odwrotnie do wskazówek zegara. Na poniższym obrazku widzimy sposób w jaki wieją wiatry w układach barycznych. Literą H oznaczono wyż, L – niż.

Cyklogeneza – narodziny i ewolucja niżu barycznego

W naszej części Europy niże czerpią energię z różnicy temperatur między powietrzem ciepłym a zimnym. Niże powstają najczęściej na tzw. zaburzeniach falowych; cieplejsze powietrze wślizguje się nad zimniejsze. Czasami też możemy zaobserwować powstanie mezoskalowego ośrodka niżowego przykładowo na pofalowanym froncie atmosferycznym. Taki niewielki niż może w znacznym stopniu napędzić zjawiska burzowe a zarazem je zintensyfikować.

Nowo powstały niż jest w stanie wykształcić swój własny, rozbudowany system frontów atmosferycznych.

Jak dzielimy niże baryczne? Typy i obszary występowania

Układy niżowe można podzielić na dwie „kategorie”, jest to przede wszystkim sam niż (cyklon), oraz zatoka niskiego ciśnienia którą reprezentują na mapie pogody izobary w kształcie litery V.

Zjawisko niżów barycznych średnich szerokości geograficznych (nasz kontynent) nie występuje w obszarach tropikalnych oraz w podzwrotnikowych.

Najsilniejszy układ niżowy – cyklon tropikalny

Można też wyróżnić jeszcze niż, cyklon tropikalny, najintensywniejsze energetycznie zjawisko związane z układem niskiego ciśnienia.

Cyklon tropikalny inaczej zwany huraganem rozwija się nad ciepłymi wodami, im cieplejsza woda tym cyklon może być silniejszy. Cyklon tropikalny o maksymalnej prędkości wiatru przy powierzchni Ziemi nie przekraczającej 17 m/s nazywa się depresją tropikalną, jeśli prędkość nie przekracza 33 m/s – sztormem tropikalnym. W przypadku prędkości wiatru powyżej 33 m/s mamy do czynienia z huraganem.

Huragany mogą rozwinąć prędkość maksymalną od 33 m/s (118,8 km/h), do nawet ponad 70 m/s (250 km/h). Największa aktywność przypada zwykle na przełom lata i jesieni. Nierzadko tzw. ex-huragany (czyli pozostałości po cyklonie tropikalnym) docierają do Europy w postaci układów niskiego ciśnienia i mogą przynieść silne porywy wiatru i szereg innych zjawisk (w zależności od głębokości niżu i gradientu ciśnienia nad kontynentem)

Autor: Kuba Czuban