Od kilku dni oczy wszystkich zwrócone są na Ukrainę. Po tym jak Rosjanie zajęli Czarnobyl, pojawiły się pytania o to, czy jest to zagrożenie dla Polski? Jak i gdzie sprawdzić stan promieniowania? Takie pytania najczęściej nam zadajecie. Postanowiliśmy zebrać informacje na ten temat.
Ukraina. Elektrownia w Czarnobylu przed wojną.
Energoatom (ukraińskie państwowe przedsiębiorstwo zarządzające wszystkimi elektrowniami jądrowymi na terenie Ukrainy) wyjaśnił we wtorek 1 marca, jak dokładnie wyglądała sytuacja w Czarnobylu. Sama elektrownia jest okryta kopułą maksymalnie ograniczającą promieniowanie z uszkodzonego reaktora. Elektrownia nie produkuje już energii elektrycznej i nie ma paliwa jądrowego. Znajduje się natomiast w strefie wokół Czarnobyla wyspecjalizowane przedsiębiorstwo specjalizujące się w likwidacji bloków energetycznych.
W całej strefie wykluczenia znajdują się też cząsteczki radioaktywne, które opadały po wybuchu reaktora. Wiele miejsc jest bardzo mocno napromieniowanych.
Zajęcie Czarnobyla przez Rosjan.
Rosjanie od czwartku, 24 lutego kontrolują Czarnobyl. Dotarły do nas wtedy informacje, że wojska rosyjskie przejęły kontrolę nad całą strefą wykluczenia w Czarnobylu (elektrownia, Prypyat oraz okoliczne tereny). Jako zakładników wzięto pracowników elektrowni. Pracownicy jeździli do pracy w Czarnobylu w trybie zmianowym. Od czwartku jednak jest to niemożliwe.
Co więcej, wg. Energoatom wojska rosyjskie nie są prawdopodobnie przygotowane na przebywanie w środowisku, gdzie promieniowanie jest tak wysokie. Bez odpowiednich zabezpieczeń najeźdźcy tam przebywający są wystawieni na silne promieniowanie wewnętrzne i zewnętrzne co przyczynić się może, chociażby do chorób nowotworowych.
Russian occupation forces are trying to seize the #Chornobyl_NPP. Our defenders are giving their lives so that the tragedy of 1986 will not be repeated. Reported this to @SwedishPM. This is a declaration of war against the whole of Europe.
— Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 24, 2022
Podwyższone promieniowanie w Strefie Wykluczenia
Od czwartku zaczęto też notować podwyższanie wskaźników promieniowania w strefie wykluczenia. Pojawiły się plotki o uszkodzeniu zbiorników z radioaktywnymi odpadami. Co na tę chwilę nie zostało potwierdzone.
Prawdopodobnie podwyższone promieniowanie spowodowały kolumny wozów bojowych przemieszczające się przez strefę wykluczenia (tereny wokół elektrowni). Jak wspominałem wcześniej, cały ten teren jest skażony. Podczas pożaru reaktora w 1986 roku cząsteczki radioaktywne osiadały na drzewach, w glebie i wszędzie, gdzie tylko mogły. Wzmożony ruch pojazdów wzniecił je a, wiatr przeniósł dalej. Dlatego też wskaźniki automatycznego systemu monitoringu pokazały wyższy poziom promieniowania. Z upływem kolejnych dni ten poziom się ustabilizował.
Promieniowanie w Polsce?
W Polsce nie zanotowano podwyższonych wskaźników promieniowania. Komunikaty o stanie promieniowania można sprawdzać na oficjalnej stronie Państwowej Agencji Atomistyki.
@PAAtomistyki na bieżąco analizuje dane otrzymywane z krajowego systemu monitoringu radiacyjnego. PAA nie odnotowała żadnych niepokojących wskazań aparatury pomiarowej. Obecnie na terenie RP nie ma zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska. pic.twitter.com/53uFDykjUj
— Państwowa Agencja Atomistyki (@PAAtomistyki) March 2, 2022
Płyn Lugola
Od kilku dni dostajemy informacje od znajomych aptekarek Marty, że wyprzedane są zapasy płynu Lugola.
Jak pisze PAA: „Płyn Lugola to wodny roztwór, który zawiera stabilny jod. Kojarzy się on najczęściej z katastrofą w Czarnobylu, kiedy to był podawany w celu ochrony tarczycy przed promieniotwórczym jodem. Okres połowicznego rozpadu izotopu promieniotwórczego jodu (I-131) to 8 dni”
Samego płynu Lugola nie powinno się przyjmować bez konkretnych zaleceń. Grozi to poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Cytując PAA: „Państwowa Agencja Atomistyki zwraca uwagę, iż samodzielne przyjmowanie preparatów ze stabilnym jodem może być szkodliwe dla zdrowia. Skutkiem ubocznym stosowania preparatów może być nadmierne uaktywnienie tarczycy, co może doprowadzić do jej nadczynności. U niektórych pacjentów, w tym cierpiących na zaburzenia układu krążenia, może to doprowadzić do zagrożenia zdrowia i życia. Dlatego preparaty ze stabilnym jodem należy przyjmować tylko w przypadku wystąpienia konkretnych zaleceń.”
Poniżej cały komunikat w tej sprawie: Komunikat PAA w sprawie preparatów ze stabilnym jodem – Państwowa Agencja Atomistyki – Portal Gov.pl (www.gov.pl)
Jak sprawdzić poziom promieniowania w Polsce
Polska posiada system stacji pomiarowych, które badają poziom promieniowania radioaktywnego. Znajdziecie je pod tym linkiem: Bieżąca sytuacja radiacyjna w Polsce – Państwowa Agencja Atomistyki – Portal Gov.pl (www.gov.pl)