W ostatnich dniach było już bardzo ciepło. Ale od dziś do piątku będziemy notować upalne temperatury (ponad 30 st C) w centralnej i wschodniej części kraju. Temperatury na mogą sięgnąć 34-35 stopni w dniu dzisiejszym.
Pamiętać należy że na wyspach ciepła temperatury są jeszcze wyższe. Dokładny opis dni i rozkładu temperatury w galerii map.
Uaktualniłem nasz zbiór wiedzy o informacje na temat wysp ciepła. Zapraszam do lektury.
Prognoza temperatur na najbliższe dni
[foogallery id=”5868″]
Czym jest UPAŁ?
Upał oznacza sytuację (stan pogody) w którym temperatura przy powierzchni ziemi przekracza 30 st. C . W Polsce najczęściej występuje od czerwca do sierpnia. Szczególnie gdy napłynie do nas powietrze zwrotnikowe (tak jak ma to miejsce teraz ). Temperatury odczuwalne mogą być zdecydowanie wyższe. Szczególnie w tzw. wyspach ciepła.
Co ciekawe najcieplejszą porą nie jest południe. A godziny między 15:00 a 18:00. Natomiast największe promieniowanie UV notowane jest w godzinach 12:00 – 14:00.
Z upałami nierozerwalnie związane są tzw. noce tropikalne.
Czym jest NOC TROPIKALNA?
Nocą tropikalną określamy noc w której temperatura przy powierzchni ziemi przekracza 20 st. C . W Polsce jeszcze za czasów naszych dziadków takie noce były rzadkością. Z biegiem lat pojawiają się coraz częściej. Są zjawiskiem normalnym w strefie zwrotnikowej. W ostatnich latach najczęściej występuje od czerwca do sierpnia. Szczególnie gdy napłynie do nas powietrze zwrotnikowe (tak jak ma to miejsce teraz ).
Wyspy ciepła.
Wyspami ciepła nazywamy zjawisko meteorologiczne polegające na uprzywilejowaniu termicznym danego miejsca względem otaczających go obszarów. Związane jest to z innymi właściwościami radiacyjnymi, termicznymi, aerodynamicznymi itp.
Najbardziej widocznymi wyspami ciepła są MWC – Miejskie Wyspy Ciepła. Po południu, gdy temperatura spada z powodu spadającej insolacji słońca na mapach termicznym możemy zauważyć że w miastach nadal jest cieplej niż na terenach je otaczających. Wynika to z wielu czynników związanych z miejską infrastrukturą.
Ale wynik jest jeden. Upały i noce tropikalne są w miastach zdecydowanie bardziej dotkliwe.
Innym lokalnym przykładem takiej wyspy jest auto. Gdzie temperatura względem otoczenia jest wyższa nawet o ponad 40 stopni. Dlatego nawet zostawienie dziecka lub zwierzęcia na kilka minut jest bardzo niebezpieczne.
Jak chronić się podczas upału?
Tu zacytuję Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (źródło: https://www.gov.pl/web/rcb/jak-przetrwac-upal)
Skutki upału:
Wraz ze wzrostem temperatur znacząco wzrasta ryzyko odwodnienia oraz przegrzania organizmu. Upał może doprowadzić do wystąpienia udaru słonecznego lub cieplnego, który jest stanem zagrażającym zdrowiu, a nawet życiu. Jego objawy to: zmęczenie, silne bóle i zawroty głowy, nudności, gorączka, szum w uszach, drgawki, wzrost temperatury ciała zagrażający życiu, większa częstotliwość bicia serca i oddechu. Niewątpliwie, upał wpływa również na układ nerwowy człowieka. Wysokie temperatury mogą powodować ospałość, zdenerwowanie, a także wpływają na poziom koncentracji i efektywność pracy. Należy pamiętać, że upał jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych i dzieci. Trzeba również zadbać o zwierzęta, gdyż wysokie temperatury również u nich mogą prowadzić do przegrzania organizmu.
Ochrona przed upałem:
- należy ograniczyć opalanie, ponieważ zbyt długie przebywanie na słońcu jest szkodliwe dla organizmu, który łatwo może ulec przegrzaniu, a skóra poparzeniu. Należy przebywać na słońcu nie dłużej niż maksymalnie 2 godz. stosując przy tym kremy ochronne;
- dzieci i osoby starsze nie powinny wychodzić z domu, a jeżeli jest to niezbędne, to koniecznie z nakryciem głowy;
- w ciągu dnia należy zamykać w domu okna i żaluzje, by ograniczyć napływ gorącego powietrza do pomieszczeń (szczególnie po stronie nasłonecznionej). Okna należy otwierać nocą, kiedy temperatura jest niższa – jeżeli oczywiście warunki bezpieczeństwa na to pozwalają;
- należy unikać forsownego wysiłku fizycznego w najgorętszej porze dnia. Wysiłek fizyczny, jak np. bieganie może doprowadzić do odwodnienia, skurczów mięśni spowodowanych odwodnieniem i utratą minerałów, przegrzaniem organizmu lub udaru cieplnego; pod żadnym pozorem nie wolno zostawiać dzieci i zwierząt w zaparkowanym pojeździe. Temperatura w nagrzanym samochodzie może dochodzić do 5 – ;
- należy nosić lekką i przewiewną odzież z tkanin naturalnych, w jasnych kolorach. Wspomoże to właściwą termoregulację organizmu; należy nawadniać organizm – pić dużo wody, najlepiej niegazowanej;
- należny unikać picia kawy oraz napojów zawierających duże ilości cukru – sprzyjają one odwodnieniu organizmu;
- osoby przyjmujące leki, powinny być w kontakcie z lekarzem, aby sprawdzić jaki wpływ mają one na termoregulację i równowagę wodno-elektrolitową;
- jeśli odczuwamy zawroty głowy, osłabienie, niepokój lub dotkliwe pragnienie i ból głowy, należy skontaktować się z dyspozytorem medycznym, dzwoniąc pod numer alarmowy. Jeśli to możliwe należy przenieść się w chłodne miejsce; należny unikać skrajnych temperatur – osoby, które pracują w klimatyzowanych pokojach nie powinny od razu wychodzić na zewnątrz, gdzie panuje upał – może to spowodować szok termiczny, zwłaszcza u starszych i bardzo młodych ludzi;
- będąc nad wodą należy pamiętać, że nie wolno gwałtownie wchodzić do niej bezpośrednio po opalaniu – zanim zaczniemy pływać, należy opłukać ciało wodą, do której wchodzimy i dopiero wtedy powoli się w niej zanurzyć;
- będąc w podróży, należy częściej robić przerwy i odpoczywać w zacienionych miejscach, by złagodzić negatywny wpływ wysokich temperatur na koncentrację;
- w upalne dni należy przygotowywać lekkie posiłki, bazujące na owocach i warzywach, które dostarczają organizmowi niezbędnych składników mineralnych i witamin, a unikać tłustych, smażonych i wysokokalorycznych dań, które dodatkowo obciążają i tak zmęczony upałem organizm;
- należy unikać spożywania alkoholu, ponieważ sprzyja to odwodnieniu organizmu.
Dzieci podczas upału
- ubieraj dziecko w lekką, przepuszczającą powietrze, jasną odzież oraz zakładać mu czapeczkę z daszkiem;
- chroń dziecko przed słońcem, m.in. używając parasolki nad wózkiem nawet wtedy, kiedy ten stoi w ocienionym miejscu;
- należy podawać dziecku letnie, lecz nie zimne napoje, w szczególności ziołowe i/lub owocowe herbatki, a także wodę mineralną lub sok;
- należy kąpać dziecko w letniej (nie zimnej) wodzie;
- nie należy nosić dziecka w nosidełku, gdyż w upalne dni może być mu niewygodnie i gorąco;
- przed wyjściem z dzieckiem na spacer, należy zabrać ze sobą nawilżone chusteczki oraz butelkę z napojem;
- należy smarować dziecko kremami z wysokim filtrem;
- nie należy wychodzić z dzieckiem na zewnątrz w porze, kiedy jest najbardziej gorąco;
- wysokie temperatury sprzyjają rozwojowi bakterii salmonelli, dlatego też należy unikać pokarmów z surowych jajek, a także często myć dokładnie ręce.
Seniorzy podczas upału
Osoby starsze zwykle przyjmują większe ilości leków. Podczas upałów, gdy organizm się odwadnia, stężenie leków w organizmie może się zwiększyć nawet do zagrażającego życiu. W związku z tym powinny one bardzo uważnie monitorować swoje samopoczucie, a przede wszystkim stosować się do zaleceń związanych z postępowanie podczas upałów.
Poradnik RCB do pobrania w formacie PDF: PORADNIK DO POBRANIA
Aktualna prognoza i ostrzeżenia Sieci Obserwatorów Burz: KLIKNIJ
Dzieci i zwierzęta w samochodzie podczas upału
Pamiętajmy też o innych, których spotykamy na swojej drodze. Jeśli widzimy dziecko lub zwierzaka zamkniętego w aucie – nie przechodźmy wobec tego obojętnie. Co roku dochodzi do kilku sytuacji w których dzieci ocierają się o śmierć lub umierają z winy głupoty / lekkomyślności dorosłych. Cześć rodziców nie zdaje sobie sprawy, jak może się skończyć pozostawienia dziecka w zamkniętym aucie w czasie upału. Konsekwencją może być przegrzanie organizmu, a dalej udar.
Samochód działa w taki upał niczym piekarnik. Szyby przepuszczają promieniowanie słoneczne ale jednocześnie działają jako izolator. Temperatura bardzo szybko wzrasta powyżej 50° C i może przy upalnej pogodzie na słońcu osiągnąć nawet do 90° C
Co się dzieje z dzieckiem, gdy zostawisz je w nagrzanym samochodzie?
- Z początku dziecko siedzi spokojnie;
- Z biegiem czasu ma coraz bardziej wilgotną buzię i włosy od potu
- Następuje spłycenie i przyspieszenie oddechu
- Dziecko zaczyna płakać. Z biegiem czasu coraz bardziej rozpaczliwie.
- W końcu płacz zanika. Dziecko traci przytomność i umiera.
Ale co robić gdy będziemy świadkiem takiego zdarzenia?
- Gdy zobaczysz zamknięte dziecko w samochodzie podczas upału w pierwszej kolejności sprawdź czy w pobliżu nie ma opiekunów dziecka.
- Jeśli nie ma – zadzwoń na policję oraz na pogotowie a następnie obserwuj co się dzieje z dzieckiem.
- Gdy widzisz że życie uwiezionej osoby jest coraz bardziej zagrożone trzeba zadziałać – choćby przez wybicie szyby.
- Jeśli uda się dziecko uwolnić przed przyjazdem służb to najlepiej od razu podać mu coś chłodnego do picia i zrobić okład z zimnej wody
Na opiekunach, którzy odpowiedzialni są za dziecko, a zostawiają je w zamkniętym pojeździe ciąży odpowiedzialność karna. Za nieumyślne narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia może grozić nawet do pięciu lat pozbawienia wolności.
Taki upał a burze? Wystąpią?
W poprzednich dniach zauważycie zapewne (kto śledzi) bardzo podwyższone wskaźniki CAPE. Sugerowały one że ewentualne burze będą mieć „paliwo” do działania. Niestety / stety napływająca strefa jest uboga w wilgoć. A niedosyt wilgoć skutecznie hamował procesy konwekcyjne. To się jednak zaczyna zmieniać. Od zachodu nadchodzi pofalowany front. Od południowego wschodu wpływa coraz większa ilość wilgoci.
Prognozę burzową wydamy w następnym wpisie.